พระแม่สุรัสวดี ประวัติพระแม่สุรัสวดี คาถาพระแม่สุรัสวดี บูชาพระแม่สุรัสวดี พระแม่สุรัสวดี 4 กร ดีดพิณนั่งนกยูง เทวีแห่งปัญญาความรู้ ศิลปวิทยาการ การภาวนาและพิธีกรรม

 

พระสุรัสวดี หรือ พระสรัสวดี เป็นเทวีในศาสนาฮินดู ผู้อุปถัมภ์ความรู้, ศิลปะ, ดนตรี, ปัญญา และการเรียนรู้[3] เป็นพระชายาของพระพรหม และเป็นหนึ่งในตรีเทวีร่วมกับพระลักษมีและพระปารวตี ช่วยเหลือตรีมูรติในการสร้าง รักษา และทำลายเอกภพ ตามลำดับ พระนางสุรัสวดี ทรงมีพระนามเรียกขาน อาทิ วัค วัคเทวี วาคิสวารี ภารตี วาณีสาวิตรี และอื่นๆ อีกมาก  ความเป็นมาของพระนางสุรัสวดีมีมากมายหลากหลายคัมภีร์จึงจะขอเล่าเป็นบางส่วนดังจะเสนอ ในคัมภีร์มัสยาปุราณะกล่าวไว้ว่า พระพรหมธาดาเป็นผู้สร้างพระนางขึ้น (เปรียบได้ว่าพระนางเป็นเสมือนพระธิดาของพระองค์)กาลต่อมาพระพรหมท่านเกิดหลงรักในธิดาองค์นี้จึงได้ทำการอภิเษกกับธิดาของพระองค์เองในด้านของพระนางสุรัสวดีเมื่อแรกที่กำเนิดมาได้รับประทานพรจากสวรรค์ไว้ว่าให้เคลื่อนไหวไปได้ดังคิด

 

พระแม่สรัสวตีเทพเจ้าแห่งนักปราชญ์เทวีแห่งสติปัญญาและความงามการสร้างสรรค์สรรพสิ่งการดนตรี และมนต์ตรา  

 

พระนางสุรัสวดีเป็นมเหสีของพระวิษณุ เช่นเดียวกับพระแม่ลักษมี และพระคงคาแต่ต่อมาเทพธิดาทั้ง 3 องค์เกิดความขัดแย้งกันพระวิษณุจึงประทานพระแม่คงคงให้เป็นชายาของพระศิวะส่วนพระนางสุรัสวดีทรงประทานให้เป็นชายาของพระพรหมและทรงประทานพระลักษมีให้เป็นชายาของพระวิษณุศานาพุทธ นิกายมหายานเกิดช่วงราวศตวรรษต้นๆ ของคริสต์ศักราชมีเรื่องราวของพระนางสุรัสวดีกล่าวไว้ว่าผู้ที่นับถือศาสนาพุทธมหายานให้ความเคารพบูชาพระนางว่าเป็นพระมเหสีของพระโพธิสัตว์มัญชุศรีซึ่งเป็นพระโพธิสัตว์แห่งสติปัญญาและความฉลาดพระนามของพระสุรัสวดีในพุทธศาสนาทรงพระนามว่า เทพธิดาตารา

 

ลักษณะทางศิลปรูปเคารพของพระนางสุรัสวดี ทรงมีพระวรกายขาว ประทับนั่งบนดอกบัวพระบาทห้อยลงเบื้องล่างข้างหนึ่ง พระกรถือพิณบางรูปเคารพของพระนางที่พบมีพระพักตร์เดียว หรือ 4 พักตร์ พระกรมี 4 กร ทรงถือคัมภีร์ ดอกบัว ขลุ่ยหรือแจกัน (ถ้วยน้ำ) และพระกรทำปางวิตรกะบางรูปเคารพที่มีพระกร 8 กร ทรงถือคันศร คธา ขลุ่ย ลูกล้อ สังข์ บ่วง ลูกบดและประตัก และพาหนะ คือ นกยูงอาภรณ์สวมสาหรี สวมมงกุฎ เครื่องประดับ กำไลและศรีษะรูปเคารพบางรูปจะประทับบนหลังหงส์ หรือนกยูง

 

พระแม่สรัสวดี หรือ สรัสวตีนั้นจะสังเกตได้ง่ายที่สุดคือ พระองค์จะทรงเครื่องดนตรีที่เรียกว่า วีณา (จะเข้ของอินเดีย) อยู่เสมอ อันเป็นสัญลักษณ์แห่งการดนตรี ศิลปะทุกแขนงและการสร้างสรรค์สิ่งต่างๆ ฯลฯ พระหัตถ์อีกข้างจะถือ คัมภีร์อันเป็นสัญลักษณ์แห่งความรู้ ปัญญา การเขียน การอ่าน การศึกษาและพระหัตถ์อีกข้างทรงถือ ลูกประคำ อันเป็นสัญลักษณ์แห่งการสวดมนต์ การภาวนาการทำสมาธิ การประกอบพิธีกรรม ฯลฯ

 

บางลัทธิบางคติที่มีการวาดรูปพระสรัสวตีเพื่อการบูชานั้น อาจจะวาดให้พระองค์ทรง ขลุ่ย สังข์คันศร คฑา บ่วง ลูกบด ประตัก ฯลฯ แล้วแต่จิตรกรจะสร้างสรรค์ขึ้นสำหรับพาหนะของพระแม่สรัสวดีคือ หงษ์ และ นกยูง เน้นที่สีขาวบางครั้งก็ทรงประทับบนดอกบัวสีขาว

 

คาถาบูชาพระแม่สรัสวดี

ก่อนการสวดบูชาจะต้องสวดมนต์ต่อพระพิฆเนศก่อนเสมอ

- โอม ชยะ ศรี สรัสวตี มาตา

- โอม ศรี สรัสวตี นะมะห์

- โอม ศรี สรัสวตี ยะนะมะฮา

- โอม ศรี มหาสรัสวตี เจ นะมะฮา

- โอม สรัสวตี นามะ สตุภะยัม

 

วารเด กามรูปานี

วิทยา อาราม ภาม

การิชยามิ สิทธิ ภาวะตุ เม ซาดา

 

พระแม่สรัสวดี เทวีแห่งปัญญาความรู้ ศิลปวิทยาการ การภาวนาและพิธีกรรม

 

...พลังอำนาจแห่งมหาเทวีทั้ง 3...

พระแม่สรัสวดี คือ ชายาของ พระพรหม (ผู้สร้างโลก)

พระแม่ลักษมี คือ ชายาของ พระวิษณุ (ผู้ดูแลโลก)

พระแม่อุมา คือ ชายาของ พระศิวะ (ผู้ทำลายโลก)

 

พระแม่สรัสวดี เป็นตัวแทนแห่ง ปัญญาความรู้

พระแม่ลักษมี เป็นตัวแทนแห่ง ความร่ำรวย

พระแม่อุมา เป็นตัวแทนแห่ง ความมีอำนาจ